WIELKANOC

NIEDZIELA WIELKANOCNA

Niedziela Zmartwychwstania jest ostatnim dniem Triduum Paschalnego. Jest to równocześnie pierwszy dzień Pięćdziesiątnicy. Święty Grzegorz z Nazjanzu nazywa ją „uroczystością nad uroczystościami” albo używa określenia „królowa dni”, a Tertulian mówi o niej „wielki dzień”. Można jeszcze spotkać u Kommodiana nazwę „dzień najszczęśliwszy”, a w innych miejscach, u innych autorów, „nowa niedziela, prawdziwy dzień Boga, dzień zbawczej paschy, zmartwychwstanie Pana”, czy po prostu „Pascha”. Wigilia Paschalna kończyła się sprawowaniem Eucharystii. To właśnie ona była sercem świętowania Zmartwychwstania Chrystusa i jednocześnie – najstarszą Eucharystią.
Zgodnie z postanowieniami Soboru Nicejskiego, który odbył się w 325 r., Wielka¬noc jest obchodzona w Kościele w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, zaraz po zrównaniu wiosennym, dlatego, że wtedy nastąpiło zmartwychwstanie Pana Jezusa.
Najwcześniej Wielkanoc może być obchodzona 22 marca. Zdarzyło się już tak w 1818 r., ponownie zaś nastąpi w roku 2285. Najpóźniej świętowano Wielkanoc 25 kwietnia. Ostatnio w 1943 r. Powtórzy się to dopiero w 2038 r.
Wielkanoc jest największym świętem chrześcijan. Zmartwychwstanie urzeczywistniło słowa Chrystusa, który potwierdził, że jest prawdziwym Mesjaszem, Synem Bożym, Zbawicielem świata. „Pan rzeczywiście zmartwychwstał” (Łk24,34). W Jego zmartwychwstaniu jest nadzieja naszego zmartwychwstania i chwalebnego żyda w niebie.

ŚNIADANIE WIELKANOCNE

Najważniejszym momentem Niedzieli Wielkanocnej w rodzinnym gronie jest śniadanie wielkanocne. Od wieków tradycyjnie po powrocie z Mszy św. rezurekcyjnej cała rodzina gromadziła się przy stole. Obecnie, mimo że główny akcent celebracji położony jest na liturgię Wigilii Paschalnej, niedzielne świąteczne śniadanie pozostało równie ważnym zwyczajem jak dawniej.
Śniadanie wielkanocne, jak przed wiekami, rozpoczyna się od dzielenia poświęconym jajkiem i złożeniem życzeń.
Jednym z ludowych zwyczajów było kruszenie skorupek jaj ze święconki i rozsypywanie ich w kątach domu, by chronić mieszkanie od myszy i szczurów.
Tradycyjnymi potrawami przygotowanymi na stół wielkanocny, oprócz obowiązkowych jaj, były szynki, kiełbasy, gorący żur (z jajami, kiełbasą, przyprawiony chrzanem, solą z czosnkiem i zabielony śmietaną), bigos, salcesony, kiszki. Wśród ciast królowały mazurki i baby wielkanocne.
Pierwszy dzień świąt wielkanocnych to czas spędzony w gronie rodzinnym, wśród najbliższych. Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego miała tak wielkie znaczenie, że ludzie nie składali sobie wizyt świątecznych, a przeżywali ją we własnych domach.
Tradycyjnymi ozdobami wielkanocnego stołu są zielone gałązki wierzbowe, młode pędy zbóż, rzeżucha, kolorowe pisanki. Główne miejsce stołu zajmują: koszyk ze święconką, figurka wielkanocnego baranka, paschał rodzinny.

OBRZĘD ŚNIADANIA WIELKANOCNEGO

Zapalając paschał rodzinny, głowa rodziny podnosi go, mówiąc:

P. Zmartwychwstał Pan prawdziwie. Alleluja.
W. Bogu niech będą dzięki. Alleluja.

P. Z radością gromadzimy się dzisiaj w naszej wspólnocie rodzinnej, aby uroczyście świętować pamiątkę Zmartwychwstania naszego Pana, Jezusa Chrystusa. Życzę wszystkim, aby pokój i radość zagościły w naszych sercach. Życzę, byśmy wszyscy byli świadkami Zmartwychwstałego Chrystusa w dzisiejszym świecie i gdziekolwiek będziemy, byśmy oznajmiali, że „Pan rzeczywiście zmartwychwstał”. Ogarnijmy myślą i sercem wszystkich naszych krewnych i przyjaciół, żyjących i zmarłych, ogarnijmy cały świat i prośmy:
W. Ojcze nasz…

Modlitwa przed posiłkiem
P. Módlmy się.
Z radością wysławiamy Ciebie, Panie, Jezu Chryste, który po swoim zmartwychwstaniu ukazałeś się uczniom przy łamaniu chleba.
Panie, bądź z nami, kiedy z wdzięcznością spożywać będziemy te dary, i jak dzisiaj w braciach przyjmujemy Ciebie w gościnę, przyjmij nas kiedyś jako współbiesiadników w swoim królestwie, który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
W. Amen.

Modlitwa po posiłku
P. Uczniowie poznali Pana. Alleluja.
W. Przy łamaniu chleba. Alleluja.

P. Módlmy się.
Boże, źródło życia, napełnij nasze serca paschalną radością i podobnie jak dałeś nam pokarm pochodzący z ziemi, spraw, aby zawsze trwało w nas nowe życie, które Chrystus nam wysłużył przez swoją śmierć i zmartwychwstanie i w swoim miłosierdziu nam udzielił. Który żyje i króluje na wieki wieków.
W. Amen.